saving private ryan

• steven spielberg'in 1998 yapımı epik savaş filmi er ryan'ı kurtarmak, sinema tarihinin en çok beğenilen ve etkili filmlerinden biridir. film, normandiya çıkarması'nın kaotik d-day ve sonrasındaki günleri, yüzbaşı john miller ve ekibinin, diğer üç erkek kardeşi öldürülen james francis ryan adında tek hayatta kalan paraşütçüyü bulmak ve eve geri göndermekle görevlendirildiği kurgusal bir hikayeyi anlatıyor.
  
  peki ya size er ryan'ı kurtarmak'ın tamamen gerçek bir hikayeye dayandığını söylesem?
  
  frederick (fritz), robert (bob), preston ve edward niland, new york'tan hepsi ikinci dünya savaşında görev yapan dört kardeşti. kardeşler sırasıyla sırasıyla 501. ve 505. paraşüt piyadelerinde fritz ve bob, 22. piyadenin çeşitli birimlerine de preston ve edward niland dağılmışlardı.
  
  savaş bütün şiddetiyle devam ederken amerika, savaşa katılma kararı almıştı. birinin almanları durdurması lazımdı ve bu günde biliyoruz ki amerika özgürlük getirmeye o zaman başlamıştı. general dwight d. eisenhower kumandasındaki müttefik kuvvetleri büyük bir çıkartma ve taarruz planı hazırlamıştı. d-day ve ya normandiya çıkarması denilen bu çıkartma müttefik kuvvetlerine büyük bir başarı verirken alman kuvvetlerinin yenilmezlik unvanını toz duman ederek savaşın seyrini değiştirecek önemli bir dönüm noktası olacaktı.
  
  tabii bu arada 16 mayıs 1944'te, d-day'e bir aydan az bir süre kala , edward niland japon cephesinde japonlar tarafından yakalandı. çünkü burma ormanlarına paraşütle atlamıştı ama hedefini kaçırmıştı. bir süre onlardan kaçmayı başarsa da japonlar tarafından yakalandı ve burma'daki bir savaş esiri kampına getirildi. meşhur b-25'inden atladıktan sonra ekibinin geri kalanı ondan bir daha haber alamadı.
  
  d day'in başladı günde bob niland, 82. hava indirme tümeni'ne bağlı 505. paraşüt piyade alayı ile birlikte normandiya'da fransız kasabası neuville-au-plain'e paraşütle atladıktan sonra şiddetli silahlı çatışmalar sırasında öldürülürken, ertesi gün preston, yaralıları savunmaya çalışan utah plajı'nda bir müfrezeye liderlik ederken ne yazık ki öldürüldü.
  
  bob ve preston'ın ölümlerinin yanı sıra edward'ın varsayılan ölüm haberi hızla yayıldı ve hükümet aileyi bilgilendirmek için filmdeki gibi yola koyuldu. bayan niland üç bildirimin tamamını aynı gün aldı. tek tesellisi ise oğlu fritz'in savaş hikayelerini yazığı bir mektubuydu. ve
  
  --- spoiler ---
  
  "eve döndüğümde babamın ispanyol-amerikan savaşı hikayeleri ikinci planda kalacak" diye yazmıştı.
  --- spoiler ---
  
  savaş bakanlığı dört kardeşten üçünün öldüğünü duyunca, geri kalan kardeşin tıpkı filmdeki gibi eve getirilmesi gerektiğine karar verdi. tabii ki filmdeki gibi bir ekip oluşturulmadı. fritz niland vakasında, 501'inci alayın papazı peder francis sampson, fritz'i bulmak ve eve dönmesini sağlamakla görevlendirildi. fakat fritz bunu reddetti ve iki ay daha biriminde hizmet etmeye devam etti, ardından da en sonunda evinde görev yapması emredildi ve savaş boyunca askeri polis olarak görev yaptı.
  
  savaşın sonunda kayıp olan ve öldüğü sanılan kardeşi edward'ın aslında burma'daki bir japon savaş esiri kampında esir tutulduğunu öğrendi ve ardından o da evine sağ salim döndü.görsel-1video
  
  belkide insanlık tarihinde ki büyük hikayeler ve destanlar belkide bu tarz hikayelerden türemiştir. sonuç olarak, er ryan'ı kurtarmak tam anlamıyla gerçek olayları yansıtmayan bir kurgu da olsa. bize savaşın çirkinliğini, kahramanlığı ve insan üzerindeki tezahürünü ve birçok farklı yüzünü güçlü bir şekilde tasvir ederek izleyicileri derinden etkilemeyi başarmıştır.
  
  kaynak:1,2,3